Włókna, membrany i nici oparte na teflonie, które rozciąga się tak, by uzyskać porowatą strukturę. Choć to skrócony opis technologii gore-tex, wydaje się być bardzo skomplikowany. Materiał znamy z okryć wierzchnich i butów, ale co tak naprawdę o nim wiemy? Sprawdzamy, jak powstaje i do czego jest wykorzystywany.
Kto, gdzie i kiedy wynalazł gore-tex?
Właścicielem znaku firmowego materiału gore-tex jest amerykańska firma W. L. Gore & Associates, która powstała w 1958 roku w Newark. Co ciekawe, to właśnie ten produkt jest po ponad pięćdziesięcioletnim istnieniu firmy na rynku jej sztandarowym wyrobem, który przynosi ogromne zyski każdego roku.
Jak to jest zrobione?
Znamy efekt końcowy, czyli materiał gore-tex. Niewiele jednak wiemy na temat samej technologii, którą stosuje się do jego wyrabiania. Podstawą gore-texu jest oczywiście teflon, który rozciąga się w sposób kontrolowany w dwóch przeciwnych kierunkach do granic możliwości. Taką rozciągniętą membranę wprasowuje się w dacron lub nylon, by uzyskać porowatą strukturę, która będzie odpowiedzialna za przepuszczalność.
Jak to działa?
Powstałe przy okazji rozciągania pory mają kluczowe znaczenie w działaniu gore-texu. To właśnie ich wielkość optymalizuje poziom wilgoci pomiędzy środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym. Otworki powinny być bowiem większe niż molekuły wody, które zawarte są w odparowywanym pocie, ale mniejsze od cząsteczek wody w stanie ciekłym, na przykład deszczu. Taka budowa pozwala na to, by odprowadzać wilgoć z naszego ciała, ale jednocześnie chronić je przed wchłanianiem wody z otoczenia. Dzięki tym właściwościom gore-tex wykorzystywany jest w wielu różnych gałęziach przemysłu.
Najbardziej znane zastosowania gore-texu to oczywiście elementy naszej garderoby. Materiał zna każdy, kto używa bielizny termicznej lub ma w swojej szafie porządną kurtkę deszczową i buty na zimę. Zdecydowanie jest to tworzywo niezwykle cenne w przemyśle odzieżowym. Jednak okazuje się, że tkanina ma o wiele więcej zastosowań. Robi się z niej między innymi osłony na radary mikrofalowe. Latem możemy zakupić moskitierę wykonaną z gore-texu. Technologię wykorzystuje się również w produkcji nici dentystycznych czy innych akcesoriów dentystycznych. Co ciekawe, membrana jest tak wytrzymała, że może służyć jako tymczasowa siateczka w architekturze!
Zaskakujące, ile przydatnych właściwości i zastosowań może mieć jedna tkanina. Gore-tex to zdecydowanie jeden z ważniejszych wynalazków naszych czasów.